De meeste mensen weten natuurlijk wel wat een koor is. En hoewel het percentage mensen dat in het dagelijks leven weinig met een koor te maken heeft waarschijnlijk best groot is, is tegelijkertijd de kans klein dat iemand zal zeggen:
‘Koor?’ Is dat niet een eilandje in de Stille Zuidzee?’
Nee, de meesten zullen bij een koor toch meteen aan een groep zingende mensen denken. Ook al zingen ze zelf niet, of gaan ze nooit naar concerten.
Maar wat is een koor nou eigenlijk precies? Of: hoe zou je naar het verschijnsel ‘koor’ kunnen kijken? Daar gaat het op deze pagina over. Zonder de pretentie volledig te zijn.
Om in het algemeen van een koor te kunnen spreken wordt er meestal aangenomen dat de groep bestaat uit minstens twaalf zingende leden die minstens in twee stemmen zingen. Een kleiner koor wordt vaak een ensemble genoemd. De ‘stemmen’ zijn de verschillende zangstemmen in de groep, van hoog tot laag; meestal zingen koren vierstemmig: sopraan, alt, tenor en bas.
Zingt een koor zonder instrumentale begeleiding, dan noemt men dit a capella zingen. De meest voorkomende bezetting voor een koor is 3 à 30 zangers per verschillende zangstem, met andere woorden: 12 tot 120 zangers. Dit laatste aantal is gebruikelijk voor grotere koorwerken als de Negende Symfonie van Beethoven met de Ode an die Freude en de Matthäus Passion van J.S. Bach.
Waarom willen we zingen en waarom in een koorvorm? Volgens de gegevens zijn we met 600.000 koorzangers in ons land. Dat is een aanzienlijk aantal mensen. Wat beweegt ons om een avondje (of meer) in de week achter ons kacheltje vandaan te komen om lekker te gaan zingen?
Uit een groot onderzoek naar koren op het Europees continent (inclusief Rusland) blijkt zelfs dat Nederland samen met Oostenrijk het hoogste percentage koorzangers en zangeressen heeft en daarmee bijna de hoogste korendichtheid ter wereld. Alleen Amerika scoort hoger.
Zingen zou saamhorigheid en energie geven, het brengt je in beweging en geeft lichaamsbewustzijn. Ook leren we naar elkaar luisteren, te communiceren en samenwerken, onze emoties hanteren. We kunnen ons verbinden met onszelf maar ook met elkaar. Als je er eens rustig over nadenkt dan is het eigenlijk wel een klus om samen te zingen in een koor. Maar… wat levert het een plezier op!
We maken op een geheel ander niveau contact met elkaar en voelen ons een team. We kunnen ons spiegelen aan elkaar en ons heerlijk laten gaan in emoties. Welke emoties dat ook zijn: vreugde, verdriet, jaloezie en alle andere. Een fascinerend fenomeen. Waar we in het dagelijks leven nog wel eens moeite hebben om elkaar te accepteren zoals we zijn gaat dat in koorvorm als vanzelf.
Zelf vind ik het een interessante gedachte dat het woordje ‘koor’ afkomstig is van het Franse ‘choeur’. Ik meen zelfs een aantoonbare verwantschap te bespeuren tussen de Franse woorden voor koor (‘choeur’) en hart (‘coeur’). De uitspraak is van beide hetzelfde: ‘keur’. Of die overeenkomst etymologisch al dan niet verantwoord is, vind ik nu even minder belangrijk: voor mij heeft zingen in een koor iets te maken met de krachten van het hart. Samen zingen verbroedert en maakt een stroom van ontroering in ons los. Het geeft lucht aan onze rouw en ondersteunt onze grote vreugden. Het reikt ons een instrument om liefde te betuigen. Om God te eren en voor wie niet gelovig is: dankbaarheid en verwondering kenbaar te maken over de kosmos, het leven, de natuur. Er valt nauwelijks een onderwerp te bedenken dat geen meerwaarde krijgt door er gezamenlijk over te zingen.
Terwijl je zingt verkeren al je zintuigen in uiterste concentratie. Je oren staan op steeltjes om je buurman/vrouw te horen. Niet alleen naast je maar ook achter je. Hoe kan ik als zanger mijn stem zo kleuren dat we één geluid maken in een voortdurend optimaal mengen van klanken. Je voelt iemand inademen. Adem je mee? Neem, als het kan, emoties waar. Wat is je gevoel, waar gaat de tekst over, wat gebeurt er? Neem deel aan het geheel.
Bron: Bel Canto, Eibergen (https://www.bel-canto-eibergen.nl/diversen/wat-is-een-koor)